ไปที่หน้าเวบนานาไบโอ

ลิพิดเชิงเดี่ยวดี่ยว (Simple lipid)

          ประกอบด้วยกรดไขมัน (fatty acid) และ แอลกอฮอล์ ที่เรียกว่ากลีเซอรอล (Glycerol) จำนวนกรดไขมันในโมเลกุล ของไขมันและน้ำมัน ถ้ามีเพียง 1 โมเลกุล เรียกมอโนกลีเซอไรด์ (Monoglyceride ) มีสองโมเลกุลเรียกว่า ไดกลีเซอไรด์ (Diglyceride) และถ้ามีจำนวนกรดไขมันสามโมเลกุลเรียกว่าไตรกลีเซอไรด์ (Triglyceride) ซึ่งเป็นลิพิดที่พบมากที่สุดในสัตว์ในการรวมตัวกันของกลีเซอรอลกับโมเลกุลของกรดไขมัน 1 โมเลกุลนั้นจะได้น้ำ 1 โมเลกุล ดังนั้นการเกิดไตรกลีเซอไรด์จะเกิดน้ำ 3 โมเลกุล ซึ่งจัดเป็นปฏิกิริยาเอสเทอร์ฟิเคชั่น พันธะระหว่างกลีเซอรอลและกรดไขมันเป็นพันธะเอสเทอร์ (Ester bond)

ภาพแสดงโครงสร้างโมเลกุล ของ มอโนกลีเซอไรด์ , ไดกลีเซอไรด์ ,ไตรกลีเซอไรด์

 

กรดไขมันและกลีเซอรอล เป็นส่วนประกอบของลิพิดเชิงเดี่ยว

กรดไขมัน

         เป็นสายของไฮโดรคาร์บอน ที่มีหมู่คาร์บอกซิลเป็นหมู่ฟังก์ชัน อยู่ที่ปลายด้านหนึ่ง โดยกรดไขมันแต่ละชนิด มีจำนวนอะตอมของคาร์บอนที่แตกต่างกันทำให้มีสมบัติต่างกัน กรดไขมันแบ่งได้เป็น 2 ชนิดคือ กรดไขมันอิ่มตัว (Saturated fatty acid) และกรดไขมันไม่อิ่มตัว (unsaturated fatty acid)

         ๐ กรดไขมันอิ่มตัว (Saturated fatty acid) คาร์บอนทุกอะตอมเชื่อมต่อกันด้วยพันธะเดี่ยว ได้จากไขของสัตว์ เช่น เนย ไขมันจากสัตว์ และน้ำมันในพืชบางชนิด เช่น น้ำมันมะพร้าว น้ำมันปาล์ม

          ๐ กรดไขมันไม่อิ่มตัว (unsaturated fatty มีบางพันธะระหว่างอะตอมของคาร์บอนเป็นพันธะคู่ กรดไขมันไม่อิ่มตัวมักจะแข็งตัวที่อุณหภูมิห้องได้ยากกว่าลิพิดที่เป็นองค์ประกอบของกรดไขมันอิ่มตัว กรดไขมันกลุ่มนี้ส่วนใหญ่มาจากพืช เช่นน้ำมันข้าวโพด น้ำมันถั่วเหลือง น้ำมันทานตะวัน น้ำมันงา

          กรดไขมันอิ่มตัวและไม่อิ่มตัวบางชนิดที่ร่างกายสามารถสังเคราะห์ได้เอง จัดว่าเป็นกรดไขมันที่ไม่จำเป็น (nonessential fatty acid) เช่น กรดบิวไทริก (Butyric acid ) กรดปาล์มิติก (Palmitic acid) ส่วนกรดไขมันบางชนิดร่างกายไม่สามารถสังเคราะห์ได้ และจำเป็นต่อการเจริญของร่างกายจึงจัดเป็น กรดไขมันที่จำเป็น (Essential fatty acid) เช่น กรดไลโนเลอิก (Linoleic acid) กรดไลโนเลนิก (Linolenic acid) และกรด อะแรคไคโดนิก (Arachidonic acid ) เป็นต้น

ภาพบน กรดไขมันอิ่มตัว ภาพล่างกรดไขมันไม่อิ่มตัว ที่มาภาพ http://hyperphysics.phy-astr.gsu.edu/hbase/Organic/fataci.html

 

ภาพ การเกิดลิพิดเชิงเดี่ยวชนิดไตรกลีเชอไรด์ ซึ่งประกอบด้วยกลีเซอรอล1 โมเลกุล กับกรดไขมัน 3 โมเลกุล ที่มา https://alevelbiology.co.uk/notes/lipids-structure-functions/

กลีเซอรอล

          กลีเซอรอล เป็นสารในกลุ่มแอลกอฮอล์ มีหมู่ไฮดรอกซิล เป็นหมู่ฟังก์ชัน ในโมเลกุล มีสูตรโมเลกุล คือ C3H8O3 มีโครงสร้างโมเลกุลดังนี้

ภาพ โครงสร้างโมเลกุลของกลีเซอรอล ที่มา https://www.researchgate.

 

 

 

<== กลับไปหน้าแรก

 / ศึกษาต่อเกี่ยวกับลิพิดเชิงซ้อน==>