คลาสเอเวส (Class Aves)
เรียกสัตว์ในคลาสนี้ว่าสัตว์ปีก มีวิวัฒนาการมาจากสัตว์เลื้อยคลาน ในช่วงมหายุคมีโซโซอิก โดยพบซากดึกดำบรรพ์ของอาร์คีออพเทริกซ์ (Archaeopteryx) ที่มีลักษะเหมือนสัตว์เลื้อยคลานคือ มีเกล็ดที่ขา มีกรงเล็บ มีฟัน และมีหางยาว เป็นต้น แต่มีขนเหมือนขนนก ซึ่งอาจกล่าวได้ว่าอาร์คีออพเทริกซ์ มีบรรพบุรุษร่วมกันกับนกในปัจจุบัน นั้นเอง
มีลักษณะเฉพาะคือ รยางค์หน้าเปลี่ยนแปลงไปเป็นปีกบินได้ในอากาศ แข้งมีเกล็ดหุ้ม ปากเป็นจะงอย ไม่มีฟันส่วนของกะโหลกที่เชื่อมกับกระดูกคอมีลักษณะเป็นหนึ่งปุ่ม (occipital condyle) มีกระดูกหูชิ้นเดียว อุณหภูมิร่างกายคงที่เกิดจากการสร้างพลังงานภายในตัวนก มีลำตัวเพรียวลมคือด้านหน้าป้านและเรียวเล็กไปด้านท้าย มีถุงลมไว้เก็บอากาศ ปอดนกสามารถแลกเปลี่ยนก๊าซได้ทั้งขณะหายใจเข้าและหายใจออก ลำตัวปกคลุมด้วยขนนก (feathers) กระดูกกลวงและมีโพรงอากาศ มีการลดน้ำหนักตัวลงเพื่อประหยัดพลังงานขณะบินโดยมีกระดูกหลายชิ้นเชื่อมติดกัน เช่นกระดูกสันหลัง เพศเมียมีอวัยวะสืบพันธุ์เพียงข้างเดียวทั้งรังไข่และท่อนำไข่ ไม่มีกระเพาะปัสสาวะ หัวใจมี 4 ห้อง เม็ดเลือดแดงมีนิวเคลียส ไข่แดงมีปริมาณมากและออกลูกเป็นไข่
|
ภาพ แสดงส่วนของกะโหลกที่เชื่อมกับกระดูกคอมีลักษณะเป็นหนึ่งปุ่ม
(ที่มา: http://www.sysp.ac.th/files/1403271111004763_14042614140852.pdf) |
|
ภาพ แสดงลำตัวนกมีลักษณะเพรียวลมโดยด้านหน้าป้านและเรียวเล็กไปด้านท้าย
(ที่มา: http://www.sysp.ac.th/files/1403271111004763_14042614140852.pdf) |
เอเวส (Aves) แบ่งเป็นกลุ่มย่อยดังนี้
นกบินไม่ได้ (Ratite Bird หรือ Palaeognathae) เป็นกลุ่มนกที่มีกระดูกเพดานปากแบบโบราณคือไม่ยืดหยุ่น มีกระดูกอก (keel or carina) มีลักษณะไม่เป็นสัน ปีกมีขนาดเล็กและมีการลดรูปในนกบางชนิด เส้นขนไม่มีขอเกี่ยวทาให้ขนไม่เชื่อมกันเป็นแผ่น
|
ภาพ แสดงกระดูกอกของนกบินไม่ได้มีลักษณะไม่เป็นสัน
(ที่มา: http://www.sysp.ac.th/files/1403271111004763_14042614140852.pdf) |
ตัวอย่างนกบินไม่ได้ เช่น นกกระจอกเทศ (Ostrich), นกเรีย (Rhea) ,ตินามูหงอน (Crested Tinamou) ,นกอีมู(Emou) ,นกกีวี (Kiwi)
|
ภาพ นกกระจอกเทศ
ที่มา:: https://www.itsnature.org/ground/birds-land/ostrich/
|
|
ภาพ นกเรีย (Rhea)
ที่มา :: http://www.liveanimalslist.com/birds/flightless-bird.php |
|
ภาพ ตินามูหงอน (Crested Tinamou)
ที่มา :: https://www.pinterest.com/pin/340162578088750803/ |
|
ภาพ นกอีมู(Emou)
ที่มา :: http://www.wikiwand.com/br/Emou_boutin |
|
ภาพ นกกีวี (Kiwi)
ที่มา:: https://twitter.com/mrvop/status/524797328218001408 |
นกที่บินได้ในปัจจุบัน (Neognathae) มีลักษะดังนี้ เป็นกลุ่มนกที่มีกระดูกเพดานปากยืดหยุ่น มีกระดูกอกตั้งเป็นสันสูง มี syrinx (ไซริ้ง) เป็นแหล่งกำเนิดเสียง
|
ภาพ แสดงกระดูกอกของนกบินได้มีลักษณะเป็นสันสูง
(ที่มา: http://www.sysp.ac.th/files/1403271111004763_14042614140852.pdf) |
|
ภาพที่ 17 แสดง syrinx เป็นแหล่งกำเนิดเสียงของนก
(ที่มา: http://www.sysp.ac.th/files/1403271111004763) |
ตัวอย่างนกบินได้ เช่น ไก่ป่า (Red Junglefowl), เป็ดแดง (Lesser Whistling Duck ) ,
เป็ดผี (Little Grebe) ,นกกระทุง (Spot-billed Pelican) ,นกจมูกหลอด (Streaked Sheawater) , นกยางเปีย (Little Egret) ,นกไดเวอร์ (Great Northern Diver) , นกเพนกวินจักรพรรดิ์ (Emperor Penguin) , เหยี่ยวรุ้ง (Crested Serpent-Eagle) , นกกระเรียน (Saurus Crane ) , นกนางนวลธรรมดา (Brown-headed Gull ) , นกเขาชวา (Zebra Dove) ,นกแก้วโม่ง (Alexandrine Parakeet) ,นกกาเหว่า (Common Koel) ,นกเค้าแคระ (Collared Owlet) ,นกตบยุงเล็ก (Indian Nightjar) ,นกแอ่นกินรัง (Edible-nest Swiftlet) ,นกขุนแผนอกส้ม (Orange-breasted Trogon) , นกกระเต็นอกขาว (White Throated Kingfisher) ,นกกาฮัง (Great Hornbill) ,นกตีทอง (Coppersmith Barbet) ,นกหัวขวานใหญ่สีดา (Black-headed Woodpecker) ,นกแต้วแล้วท้องดำ (Gurney’s Pitta) , นกปรอดหัวโขน (Red-wiskered Bulbul) , นกนางแอ่นบ้าน (Barn Swallow) , นกเขียวก้านตองหน้าผากสีทอง (Golden-fronted Leafbird) ,นกขมิ้นท้ายทอยดา (Black-naped Oriole) ,นกอุ้มบาต (White wagtail) , นกกระจอกบ้าน (Eurasian Tree Sparrow) ,นกกระจาบธรรมดา (Baya Weaver) และนกกินปลีอกเหลือง (Olive-backed Sunbird)
ปัจจุบันมีนกหลายชนิดที่สูญพันธุ์ไปแล้ว เช่น นกเจ้าฟ้าหญิงสิรินธร และ นกบางชนิดใกล้
สูญพันธุ์ เช่น นกเงือก ทั้งนี้เนื่องจากป่าซึ่งเป็นแหล่งที่อยู่อาศัยได้ถูกทำลายโดยฝีมือของมนุษย์นั่นเอง นอกจากนี้ยังมีการจับนกหายากชนิดต่างๆมาขายตามท้องตลาดอีกด้วย
|